გვიახლოვდება ბაიას კვირა, რომელსაც საქართველოში ბზობას უწოდებენ. ეს არის ქრისტიანული სამყაროს ერთერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი დღესასწაული. ბზობა არის სიცოცხლის, გაზაფხულის და სიკეთის სიმბოლო და აღდგომის მთავარი მაუწყებელი, რომელსაც სულმოუთქმელად ელის ქრისტიანული სამყარო...

ქრისტიანობის აღმოცენისას ეკლესიებში მიღებული იყო პალმის ფოთლების კურთხევა, რომლებითაც იერუსალიმში იესო ქრისტეს ეგებებოდნენ. ჩვენი ბუნების პირობებში პალმა იშვიათია, ამიტომ ქართულ ეკლესიებში ტრადიციად შემოიღეს ბზის კურთხევა. ჩვენი სტატიაც ეძღვნება ბზას.

ბზა არის მარადმწვანე მცენარე, რომელიც ბუნებაში გვხდება ბუჩქნარებისა და ხეების სახით. მას აქვს პატარა საყვარელი ფოთლები და ყვავილები.

ბზა ოდითგანვე გამოიყენებოდა დეკორატიული მიზნებისთვის. იგი უპრეტენზიოა, უყვარს სითბო, ეგუება ჩრდილს და ურჩევნია მზის მიმოფანტული გამოსხივება, კარგად იტანს კრეჭას და ფორმირებას (3-ჯერ ერთი სეზონის განმავლობაში - გაზაფხულზე, სანამ ზრდა დაიწყება, ზაფხულის დასაწყისში და შემოდგომაზე). თუ გსურთ ბზობისთვის ბზა თქვენ თვითონ გაახაროთ, ეს სტატია თქვენთვისაა.

ბზის მოვლის წესები

• გარე პირობები. ბზა უპირატესობას ანიჭებსღია ცის ქვეშ, აინვანზე ან ბაღში არსებობას. არ უყვარს ყინვები. +10 °C მისთვის არ არის კრიტიკული, მაგრამ უფრო დაბალი ტემპერატურა გამანადგურებელია.

• განათება. ბუნებაში ბზა ბინადრობს ტყეებსა და ხეობებში, სადაც მზის გამოსხივება ნაკლებად აქტიურია, ამიტომ აივანზე ან ბაღში განათების ანალოგიური პირობები უნდა შეუქმნათ.

• მოვლა ზაფხულში. ზაფხულში ბზა უნდა გქონდეთ გარეთ, სუფთა ჰაერზე. მორწყვას საჭიროებს ხშირად, როგორც კი მიწის ზედა ფენა გაშრება. ქოთანში უნდა იყოს დრენაჟის ფენა. მორწყვის შემდეგ თეფშზე გადმოსული წყალი უნდა მოაშოროთ, ვინაიდან ბზის ფესვებისთვის ჭარბი ტენი საზიანოა. ხშირი მორწყვისგარდა, ბზას უყვარს დანამვა დღეში ორჯერ - დილას, მზის ამოსვლამდე, და საღამოს, მზის ჩასვლის შემდეგ. ეს სასარგებლოა არა მარტო ფოთლების დატენიანებისთვის, არამედ მტვრის მოსაშორებლადაც. ხანდახან შეგიძლიათ მცენარეს მოუწყოთ თბილი შხაპი.

• მოვლა ზამთარში. ბზა კარგად იტანს ზამთრის პირობებს საქართველოშიამიტომ ზამთარში შეგიძლიათ გარეთ დატოვოთ. მორწყვას საჭიროებს იშვიათად (როგორც კი გაშრება ზედა ფენა). ერთადერთი, რასაც ვერ აიტანს ბზა, არის ქარი, რომლისგან აუცილებლად უნდა დაიცვათ თქვენი მცენარე.

• სასუქები. ბზისთვის შერჩეული ნიადაგი უნდა იყოს ნეიტრალური ან სუსტტუტიანი. ბზას სასუქების მაღალი აღქმადობა გააჩნია, ამიტომ ჩარგვისას დაამატეთ კომპოსტი. სასუქები ინტენსიურად უნდა მისცეთ 2 კვირაში ერთხელ გაზაფხულის დასაწყისიდან შემოდგომის დასრულებამდე. შემოდგომის დასაწყისამდე მორწყეთ მცენარე უნივერსალური სასუქის სუსტი ხსნარით, და შემოდგომაზე - სპეციალური საშემოდგომო სასუქით მარადმწვანე მცენარეებისთვის, რომელშიც აზოტის შემცვლელობა მინიმალურია. ზამთარში ბზა, როგორც სხვა მცენარეები, არ საჭიროებს დამატებით კვებას.

• გადარგვა. ნებისმიერი მცენარისთვის ქოთანი უნდა შეარჩიოთ ისე, რომ იგი შეესაბამებოდეს მცენარის ფესვების ზომას. ბზაც არ არის გამონაკლისი. აღსანიშნავია, რომ იგი ნელავითარებადია და ხშირ გადარგვას არ საჭიროებს (2-3 წელიწადში ერთხელ). ფესვები აქვს მყიფე და ფაქიზი, ამიტომ გადარგვა უნდა განახორციელოთ მიწიანად ერთი ქოთნიდან მეორეში გადმოტანით.

რამდენიმე საინტერესო ფაქტი:

• ბზის ფოთლების წვენი ძალიან შხამიანი და საშიშია. შეინახეთ მცენარე ბავშვებისგან და შინაური ცხოველებისგან მოშორებით
• ოთახში ბზა გამოყოფს არომატულ ნივთიერებებს. ეს არის კარგი ანტისეპტიკი და დაგეხმარებათ იმუნიტეტის დაცვაში
• ბზის ყვავილი არის მდიდარი თაფლოვანა, ანუ შეიცავს ნექტარს და არ გაგიკვირდეთ, თუ ხანდახანს ფუტკარი გესტუმრებათ

მიუხედავად იმისა, რომ ბუნებაში ბზა მდიდრულად იზრდება, მისი ზოგიერთი სახეობა გადაშენების პირასაა.
მაგალითად, კოლხური ბზა (იხ. ფოტო), რომელიც შავიზღვისპირეთის ტყეებში ბინადრობს, შეტანილია საქართველოს წითელ წიგნში. თუ ტყეში სალაშქროდ წახვალთ და სადმე ნახავთ მას, ფრთხილად მოეპყარით. ეს არის ჩვენი სამშობლოს იშვიათი რელიქტი (ცოცხალი ორგანიზმი, რომელიც არსებობს ერთ კონკრეტულ არეალში) და ჩვენ არ უნდა დავუშვათ, რომ იგი საერთოდ გაქრეს, მითუმეტეს ხელოვნური გზით.

ჩვენს ორანჟერეაში ბევრ ბზას ნახავთ და როგორ მოუაროთ მას, უკვე მოგიყევით. იმედი გვაქვს, რომ მოცემული სტატია იყო სასარგებლო და შემეცნებითი.

„დომინო“ წარმატებებს გისურვებთ!